ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ: ΚΑΠΟΙΕΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

Το κείμενο αυτό προέρχεται από τα μαθήματα Αστρολογίας της Σχολής
Αστρολογικών Σπουδών της Cosmic Patterns. Μπορείτε να αποκτήσετε το
πρόγραμμα σπουδών Εντελώς Δωρεάν επικοινώνοντας με τα τηλέφωνα
8661047 - 8620314ή γράφοντας στην Διεύθυνση της Σχολής "Καυκάσου 140 Αθήνα 11364 Τ.Θ 22004"

Οι εργασίες και τα βιβλία ακολουθούν μια χρονολογική σειρά, ενώ στα πλαίσια κάθε έτους έχει υιοθετηθεί μια αλφαβητική σειρά.

 

 

 

Vicent-Wayne Mitchell, και Sarah Haggett, "Sun-sign astrology in market segmentation: an empirical investigation", Journal of Consumer Marketing 14, σελ. 113-131 (1997)

Βρέθηκαν επαναλαμβανόμενες διαφορές (οι συγγραφείς εξέτασαν δύο ανεξάρτητα δείγματα των 15.000 ατόμων) στη συμπεριφορά των καταναλωτών που ανήκαν σε διαφορετικά ζώδια. Κάποια παραδείγματα:

- Οι Παρθένοι έβλεπαν λιγότερη TV από το αναμενόμενο, κτλ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτές οι παρατηρήσεις δεν συνδέονται αναγκαστικά με κάποια γνήσια αστρολογική επίδραση. Θα μπορούσε μια φαινομενικά αστρική επίδραση να οφείλεται σε κάποια ψυχολογική διαδικασία όπως ο αυτοπροσδιορισμός και η επιλεκτική αυτοπαρατήρηση. Οι συγγραφείς εφιστούν την προσοχή μας στο γεγονός ότι το 98% του πληθυσμού στις Η.Π.Α. γνωρίζουν το ζώδιο τους, ενώ το 66% διαβάζει τακτικά τις αστρολογικές στήλες (δηλαδή, μια φορά την εβδομάδα).

 

 

 

* Στην Daily Telegraph (23 Μαρτίου 1997), δημοσιεύτηκε ένα σύντομο άρθρο απόσπασμα του οποίου παραθέτουμε εδώ. Δεν έχουμε στη διάθεση μας περισσότερες λεπτομέρειες:

*Οι οδηγοί που ανήκουν στο ζώδιο του Κριού, έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν κάποιο ατύχημα σε σύγκριση με αυτούς που ανήκουν σε άλλα ζώδια, σύμφωνα με τα στοιχεία μιας ασφαλιστικής εταιρίας αυτοκινήτων. Οι Κριοί – όσοι δηλαδή γεννήθηκαν ανάμεσα στις 21 Μαρτίου και τις 20 Απριλίου και, κατά τη γνώμη πολλών αστρολόγων θεωρούνται πλεονέκτες και εγωκεντρικοί – έχουν επίσης πολλές πιθανότητες να επιχειρήσουν προσπέρασμα από τα δεξιά ή να περάσουν με κόκκινο, αν πιστέψουμε βέβαια μια καινούργια έρευνα που πραγματοποίησαν οι δημοτικές αρχές της Ζυρίχης. Αλλά τα πιο ευγενικά χαρακτηριστικά των Ιχθύων (ντροπαλοί και διακριτικοί) και των Παρθένων (σχολαστικοί και μετριόφρονες) δεν τους εμποδίζουν να είναι επιρρεπείς στα ατυχήματα. Οι ριψοκίνδυνοι Τοξότες, πάντως, έχουν την τάση να είναι οι πιο ασφαλείς οδηγοί (…)

Σύμφωνα, όμως, με τη Dr Susan Blackmore, μία ψυχολόγο, το πιθανότερο είναι ότι το κλίμα και όχι τα αστέρια είναι υπεύθυνο για κάποια τυπικά χαρακτηριστικά. Τα μωρά που γεννιούνται την άνοιξη στο ζώδιο του Κριού, για παράδειγμα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να τα πηγαίνουν βόλτα έξω με τα καροτσάκια τους για να απολαύσουν τον καθαρό αέρα. Καθώς μεγαλώνουν αυτό υπάρχει το ενδεχόμενο να οδηγήσει σε μια προτίμηση για τα σπορ αυτοκίνητα με την ανοιχτή οροφή – αυτοκίνητα που προκαλούν περισσότερα ατυχήματα σε σύγκριση με τα οικογενειακά αμάξια. Αλλά ο Peter Ablett από τη Ζυρίχη, δηλώνει: “Δεν έχουμε καμία πρόθεση να χρεώνουμε ακριβότερα τις ασφάλειες αυτοκινήτου που κάνουν όσοι έχουν γεννηθεί κάτω από το άστρο του Κριού.”

Η λίστα της Ζυρίχης για τα ζώδια που παρουσιάζουν την μεγαλύτερη συχνότητα ατυχημάτων είναι κατά σειρά: 1 Κριός, 2 Ιχθείς, 3 Παρθένος, 4 Υδροχόος, 5 Ζυγός, 6 Δίδυμοι, 7 Σκορπιός, 8 Λέων, 9 Ταύρος, 10 Καρκίνος, 11 Αιγόκερως, 12 Τοξότης.

 

 

* C.Benski, D.Caudron, Y.Galifret, J.-P. Krivine, J.-C. Pecker, M.Rouzι, E.Schatzman , "The Mars effect. A French test of over 1000 sports champions. For the French committee for the study of paranormal phenomena" New York: Prometheus Books 1996 (με σχόλιο του J.W.Nienhuys)

Ο Michel και η Francoise Gauquelin υποστήριξαν ότι ανακάλυψαν ένα συσχετισμό ανάμεσα στις πλανητικές θέσεις κατά τη γέννηση και την προσωπικότητα και τα επιτεύγματα του συγκεκριμένου ατόμου. Η επίδραση του Άρη στους πρωταθλητές (οι πρωταθλητές έχουν μια τάση να γεννιούνται όταν ο Άρης ανατέλλει ή βρίσκεται στο Μεσουράνημα) όπως διαπιστώθηκε από το ζεύγος Gauquelins εμφανίζει την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης. Για το λόγο αυτό, οι απόψεις τους ελέγχθηκαν από διάφορες επιστημονικές ομάδες.

Το 1970, ο Gauquelin συγκέντρωσε ένα δείγμα 2.088 διάσημων αθλητών, οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν γεννηθεί στη Γαλλία. Το δείγμα αυτό παρουσιάζει μια εξαιρετικά έντονη επίδραση του Άρη. Ήδη το 1967, η 'Para Committee' του Βελγίου επιχείρησε την επανάληψη της έρευνας και το αποτέλεσμα θεωρήθηκε θετικό σύμφωνα με τον Gauquelin αλλά αμφιλεγόμενο από την Επιτροπή. Ένα άλλο πείραμα (με αμερικάνους πρωταθλητές) επιχειρήθηκε από τους Kurtz, Abell, και Zelen. Το αποτέλεσμα της έρευνας ήταν αρνητικό, αλλά το ζεύγος Gauquelin το αμφισβήτησε πολύ έντονα επιμένοντας ότι η επίδραση του Άρη ισχύει μόνο για πρωταθλητές με την αυστηρή έννοια του όρου και υποστηρίζοντας ότι τέτοιου είδους πρωταθλητές δεν είχαν συμπεριληφθεί επαρκώς στο αμερικάνικο δείγμα.

Έτσι, τα πράγματα οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο μέχρι που τον Οκτώβριο του 1982 η Γαλλική εφημερίδα “Science et Vie” (Επιστήμη και Ζωή) κατάφερε να δημιουργήσει ένα πρωτόκολλο πειράματος που ήταν αποδεκτό τόσο από τους Γάλλους σκεπτικιστές (που είχαν συγκροτήσει την 'Comitι Franηais pour l'ιtude des phιnomθnes paranormaux' ή CFEPP) όσο και από το ζεύγος Gauquelin. Χρειάστηκαν 13 χρόνια για να ολοκληρωθεί η έρευνα και το βιβλίο παρουσιάζει τα αποτελέσματα, τα οποία θεωρήθηκαν τελειωτικά από την πλειοψηφία των σκεπτικιστών. Βασικά, η Γαλλική έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επίδραση του Άρη προκλήθηκε από την προκατάληψη κατά την επιλογή των πρωταθλητών από τη μεριά του Michel Gauquelin. Η ανάλυση των Γάλλων πρωταθλητών δεν δείχνει καμία απόδειξη για την ύπαρξη της “επίδρασης του Άρη”, σελ. 32.

* S.Ertel, "Mars effect uncovered in French sceptics' data", Correlation 13 (2), σελ. 3-16 (1995)

Το “Correlation” είναι ένα περιοδικό που εκδίδεται από την Astrological Association of Great Britain και είναι αφιερωμένο στην εμπειρική έρευνα στα πλαίσια της αστρολογίας. Ο Ertel υποστηρίζει την επίδραση του Άρη και βρίσκει αποδείξεις γι’ αυτήν ακόμα και στα στοιχεία των Γάλλων σκεπτικιστών (της CFEPP, βλ. στη σελίδα αυτή: Benski και συν., 1966). H άρνηση των Γάλλων σκεπτικιστών οφείλεται σε δείγμα που συγκεντρώθηκε με προκατάληψη (πλειοψηφία αθλητών που δεν είχαν υψηλές επιδόσεις) και από την ανάλυση των δεδομένων που έγινε επίσης με προκατάληψη.

Το βασικό λάθος στην ανάλυση, σύμφωνα με τον Ertel, ήταν η λανθασμένη προσδοκία των τυχαίων φαινομένων που χρησιμοποιήθηκα από την CFEPP. Η CFEPP χρησιμοποιεί μια προσδοκία του τυχαίου της τάξης του 18,2%, η οποία δεν διαφέρει σημαντικά από το ποσοστό του περίπου 19,3% που διαπιστώθηκε για τους αθλητές του δείγματος της CFEPP. Πάντως, το επίπεδο του 18,2% είναι πολύ υψηλότερο από τα επίπεδα που χρησιμοποιήθηκαν σε όλες τις άλλες μελέτες (συμπεριλαμβανομένων και των μελετών που πραγματοποιήθηκαν από τους σκεπτικιστές) και διαφέρει επίσης σημαντικά κατά πολύ από το επίπεδο του Ertel που είναι 17,5%. Όταν χρησιμοποιείται ένα επίπεδο προσδοκίας του τυχαίου 17,5%, τα δεδομένα της CFEPP επιβεβαιώνουν την υπόθεση της επίδρασης του Άρη.

“Η μελέτη της CFEPP είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα γεγονότα μπορούν να διαστρεβλωθούν από τα επιστημονικά εργαλεία. Αλλά ποιος θα νοιαστεί; Στο κάτω-κάτω, το πρόσφατο ρεύμα που διαδίδεται από τα μέσα ενημέρωσης της CFEPP και διαφημίζει την υποτιθέμενη νίκη τους εναντίον των ισχυρισμών του Gauquelin απλώς θα ενισχύσει στους επιστημονικούς κύκλους μια βαθιά ριζωμένη προκατάληψη εναντίον της αστρολογίας” (σελ. 13).

Jan J.F.van Rooij, "Introversion-extraversion: astrology versus psychology", Personality and individual Differentiation 16, σελ.985-988 (1994)

Η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει τον αστρολογικό ισχυρισμό ότι οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί με τον ήλιο σε ένα θετικό ζώδιο (Ρ-άτομα) έχουν μια τάση για εξωστρέφεια και οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί με τον ήλιο σε ένα αρνητικό ζώδιο (Ν-άτομα) έχουν μια τάση για εσωστρέφεια, αλλά μόνο για υποκείμενα που είχαν γνώσεις αστρολογίας. Αυτό το εύρημα φέρνει στην επιφάνεια μια διαδικασία αυτοχαρακτηρισμού: οι άνθρωποι αποδίδουν στους εαυτούς τους τα χαρακτηριστικά αυτά που ανήκουν στο Ηλιακό τους ζώδιο.

Suzel Fuzeau-Braesch, "An empirical study of an astrological hypothesis in a twin population", Personality and Individual Differences 13, σελ. 1135-1144 (1992)

Θεωρία: “Ο στόχος αυτής της μελέτης είναι να καθορίσει αν μια αστρολογική υπόθεση μπορεί να αντιστοιχεί σε έναν παράγοντα ο οποίας διαφοροποιεί τις δύο προσωπικότητες σε ένα ζεύγος διδύμων. Μελετήθηκε ένα δείγμα 251 ζευγών ομοζυγωτικών και ετεροζυγωτικών διδύμων και ελέγχθηκε με τη βοήθεια ενός ερωτηματολογίου. Δόθηκαν 238 απαντήσεις. Ο έλεγχος περιλάμβανε την επιλογή δύο ψυχολογικών χαρακτηριστικών και οι οικογένειες έπρεπε να συνδέσουν με το κάθε ένα απ’ αυτά το όνομα ενός από τους δύο διδύμους.

Τα χαρακτηριστικά αποτελούσαν τον ένα από τους δύο πόλους μιας αντίθεσης (για παράδειγμα, πιο ενεργητικός ή λιγότερο ενεργητικός) και προέκυψαν από την προκαταρκτική αστρολογική μελέτη του γενέθλιου χάρτη καθενός από τους διδύμους. Προέκυψαν 153 ακριβείς απαντήσεις και 65 λανθασμένες (αντίστροφές). 20 απαντήσεις δήλωναν ότι δεν είχε βρεθεί καμία διαφορά. Η στατιστική σύγκριση των αναλογιών έδειξε ότι οι ακριβείς απαντήσεις δεν μπορούσαν να αποδοθούν στην τύχη και υποστήριζαν την αστρολογική υπόθεση σαν ένα καινούργιο στοιχείο για τη διαφοροποίηση της προσωπικότητας του κάθε διδύμου από το ζεύγος.”

Η σημασία αυτής της μελέτης βρίσκεται στο γεγονός ότι προσπαθεί να αποκλείσει την επίδραση του “αυτοχαρακτηρισμού” (όταν δηλαδή οι άνθρωποι αποδίδουν στους εαυτούς τους ή στους άλλους χαρακτηριστικά που γνωρίζουν ότι συνδέονται με το Ηλιακό τους ζώδιο). Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν το Ηλιακό τους ζώδιο, αλλά σχεδόν κανένας δεν γνωρίζει τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη μελέτη αυτή. “Η επίδραση της προηγούμενης αστρολογικής γνώσης από τη μεριά όσων απάντησαν στα ερωτηματολόγια και έδωσαν ακριβείς απαντήσεις είναι λοιπόν μάλλον απίθανη” (σελ. 1142).

J.W.Nienhuys, "Science or pseudo? The Mars effect and other claims" Proceedings of the hird EuroSkeptics Congress, Οκτώβριος 4-5, 1991, Amsterdam" Stichting Skepsis, Postbus 2657, 3500 GR Utrecht, The Netherlands (1991)

Περιέχει τις πιο κάτω μελέτες σχετικά με την επίδραση του Άρη (βλ. Benski και συν., 1996):

-J. W. Nienhuys, "Introduction to the Mars effect"

-C. de Jager, και R. Jager, "Spurious periodicities in planetary correlations and the Mars effect"

-P. H. Jongbloet, "Circannual and circadian biological rhythms in relation to eminency"

-C. E. Koppeschaar, "The Mars effect unriddled"

-S. Ertel, "Mars effect survives critique of Dutch skeptics"

-F. Schneider - Gauquelin, "Examining rational explanations of the Mars effect"

 

 

 

 

 

 

 

 

Peter Glick, και Deborah Gottesman, "The fault is not in the stars: susceptibility of skeptics and believers in astrology to the Barnum effect", Personality and Social Psychology Bulletin 15, σελ. 572-583 (1989)

Το πείραμα πραγματοποιήθηκε σε 216 μαθητές λυκείου (ηλικίας από 15 έως 18 ετών). Αυτοί που συμμετείχαν χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες: όσοι πίστευαν ή όσοι αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό το θέμα σύμφωνα με τις αντιδράσεις τους στην πιο κάτω ερώτηση: “Πιστεύετε ότι μπορείτε να μάθετε κάτι για την προσωπικότητα ενός ανθρώπου όταν γνωρίζετε το αστρολογικό του ζώδιο ή τον ωροσκόπο του;” (απάντηση σύμφωνα με την κλίμακα Likert). 143 μαθητές κατατάχτηκαν στην κατηγορία των σκεπτικιστών και 73 κατατάχτηκαν στην κατηγορία όσων πίστευαν στην αστρολογία. Όσοι συμμετείχαν σε κάθε κατηγορία πήραν στη συνέχεια τυχαία κάποιες πληροφορίες που χωρίζονταν σε δύο ομάδες: αστρολογικές και μη αστρολογικές.

Αυτοί στους οποίους δόθηκαν αστρολογικές πληροφορίες πήραν ένα θετικό ή ένα αρνητικό ωροσκόπιο για το οποίο τους είπαν ότι είχε σχεδιαστεί από κάποιον “επαγγελματία αστρολόγο”. Όλες οι περιγραφές, ωστόσο, ήταν ίδιες εκτός από τον χαρακτηρισμό τους σαν αρνητικές ή θετικές. Έτσι, καταλήγουμε σε μια διαίρεση 2 (πίστη) Χ 2 (ευνοϊκή περιγραφή) Χ 2 (πηγή πληροφόρησης). Όλοι όσοι συμμετείχαν βαθμολόγησαν τις περιγραφές σύμφωνα με την ακρίβεια με την οποία περιέγραφαν τις προσωπικότητες τους (κλίμακα Likert). Αφού ολοκλήρωσαν τη βαθμολόγηση, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να πάρουν μέρος ξανά στην έρευνα για τη διαπίστωση της πίστης τους στην αστρολογία. Αυτό επέτρεπε να εξεταστούν κάποιες τυχόν αλλαγές στις πεποιθήσεις τους σχετικά με την αστρολογία που μπορεί να προέκυψαν κατά τη διαδικασία του πειράματος.

Τα αποτελέσματα: 1) αυτοί που πιστεύουν σε γενικές γραμμές είναι περισσότερο πρόθυμοι από τους σκεπτικιστές να αποδεχτούν οποιοδήποτε είδος περιγραφής και να το θεωρήσουν ακριβές, άσχετα από το αν είναι ευνοϊκή ή όχι ή αν ανήκει σε κάποιο ωροσκόπιο ή όχι. 2) και αυτοί που πίστευαν και οι σκεπτικιστές βλέπουν τις ευνοϊκές περιγραφές σαν πιο ακριβείς από τις μη ευνοϊκές. 3) παρόλο που οι σκεπτικιστές θεωρούν ότι τα ευνοϊκά ωροσκόπια είναι πιο ακριβή από τα μη ευνοϊκά, αυτοί που πιστεύουν νομίζουν ότι ένα μη ευνοϊκό ωροσκόπιο είναι τόσο ακριβές όσο και ένα ευνοϊκό ωροσκόπιο. 4) αυτοί που πιστεύουν και οι σκεπτικιστές εντυπωσιάζονται περισσότερο από την ακρίβεια των ωροσκοπίων παρά από την ακρίβεια των περιγραφών της προσωπικότητας που δεν απευθύνονται αποκλειστικά σ’ αυτούς. 5) οι σκεπτικιστές στους οποίους δίνονται κολακευτικά ωροσκόπια, σε σύγκριση με όλες τις άλλες ομάδες, παρουσιάζουν μια σημαντικά μεγαλύτερη αλλαγή σχετικά με τις αντιλήψεις τους για την αστρολογία (όταν οι περιγραφές ήταν θετικές και τους είπαν ότι προέρχονται αποκλειστικά από την αστρολογική μελέτη του δικού τους ωροσκοπίου, τότε ακόμα και οι σκεπτικιστές θεώρησαν ότι οι περιγραφές είναι εξαιρετικά ακριβείς και, σαν αποτέλεσμα, άλλαξαν σημαντικά τις απόψεις τους για την αστρολογία και προσανατολίστηκαν σε μια ευνοϊκή στάση).

* S.Carlson, "Astrology" Experientia 44, σελ. 290-297 (1988)

Θεωρία: “Σαν προγνωστική πρακτική, η αστρολογία δεν έχει όμοιο της τόσο στην πολύμορφη ιστορία της όσο και στη σύγχρονη δημοτικότητα της. Η αστρολογία αναπτύχθηκε, στο πέρασμα χιλιάδων χρόνων και έγινε μια τεράστια και περίκομψη υπερδομή από την οποία λείπει ένα κεντρικό σχέδιο. Παρόλο που η αστρολογία καλύπτεται αμυδρά από το απόκρυφο μυστήριο της για αιώνες, το φως της σύγχρονης έρευνας έδειξε ότι η ουσία της είναι στο μεγαλύτερο μέρος της φαντασιακή και αποκάλυψε ότι τα θεμέλια της είναι όσο πιο πολύ γίνεται σαθρά: πρόκειται για αυτοδικαίωση και ανεκδοτικές ενδείξεις. Παρά τους πολλούς ισχυρισμούς πολλών πιστών και οπαδών της, η εκτεταμένη έρευνα αποκάλυψε ότι η αστρολογία είναι ένα μνημείο που παραπαίει για την ανθρώπινη ευπιστία.”

Η εργασία αναλύει κάποια από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα που προέκυψαν από τον στατιστικό έλεγχο των αστρολογικών ισχυρισμών. Δύο παραδείγματα:

Ο Smiters δήλωσε ότι “παρέμεινε ανικανοποίητος” αλλά άφησε να εννοηθεί ότι κάποιες από τις προβλέψεις των αστρολόγων επιβεβαιώθηκαν. Πάντως, μια μεταγενέστερη κριτική της μελέτης έδειξε καθαρά ότι τα αποτελέσματα μπορούσαν να αποδοθούν σε στατιστικές διακυμάνσεις και ότι οι άνθρωποι παίρνουν αποφάσεις βασισμένοι στη γνώση των χαρακτηριστικών που συνδέονται με τα Ηλιακά τους ζώδια (=> G. A. Dean και συν., "The guardian astrology study: a critique and reanalysis", The Skeptical Inquirer 9, σελ. 327-338, 1985.)

 

* M. Gauquelin, F. Gauquelin, S. B. G. Eysenck, "Personality and position of the planets at birth: an empirical study", British Journal of Social and Clinical Psychology 18, σελ. 71-75 (1979)

Θεωρία: “Βρέθηκαν οι ακριβείς ημερομηνίες γέννησης και οι αντίστοιχες τοποθεσίες αρκετών χιλιάδων διάσημων Γάλλων επιστημόνων, αθλητών και ηθοποιών από τις βιογραφίες τους, μαζί με περιγραφές της προσωπικότητας τους. Από τα δεδομένα που σχετίζονται με την ώρα και τον τόπο γέννησης υπολογίστηκαν οι ακριβείς θέσεις των πλανητών Άρη, Δία και Κρόνου για κάθε άτομο και δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην περίοδο που ακολουθούσε αμέσως μετά την ανατολή και την άνω μεσουράνηση των αντίστοιχων πλανητών.

Οι περιγραφές της προσωπικότητας αξιολογήθηκαν ανεξάρτητα ως προς τη σχέση τους με τις τρεις βασικές της προσωπικότητας, δηλαδή Ε (εξωστρέφεια), Ν (νεύρωση) και Ρ (ψύχωση) και δόθηκε βαθμολογία σε κάθε ένα από τα άτομα που αποτελούσε το δείγμα αυτών των διαστάσεων, όπως και στα αντίθετα τους (δηλαδή, υπήρξαν ξεχωριστές βαθμολογίες για την εσωστρέφεια όπως και για την εξωστρέφεια). Έγινε μία πρόβλεψη και ανακαλύφθηκε στη συνέχεια ότι οι εσωστρεφείς ήταν σημαντικά πολύ πιο συχνά γεννημένοι όταν ο Κρόνος μόλις είχε ανατείλει ή μόλις είχε περάσει την άνω μεσουράνηση του, ενώ οι εξωστρεφείς όταν ο Άρης και ο Δίας μόλις είχαν ανατείλει ή μόλις είχαν περάσει την άνω μεσουράνηση τους. Καμία σχέση δεν βρέθηκε ανάμεσα στις νευρώσεις και μόνο σχετικά ασθενή αποτελέσματα για τις ψυχώσεις.”